Witaminy to związki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wpływają one na nasz metabolizm, utrzymanie homeostazy czy stan skóry. Jedną ze szczególnie znanych, korzystnie wpływających na zdrowie i urodę, jest witamina C. Zwykle zwiększamy jej ilość w diecie w okresie przeziębienia. Z pewnością wiesz, że substancja ta ma również bardzo szerokie zastosowanie w kosmetologii i dermatologii. Dowiedz się, jakie działanie wykazuje witamina C w kosmetykach i kiedy warto sięgać po preparaty do pielęgnacji z jej zawartością!
Spis treści:
.
Witaminy są niezbędne dla organizmów żywych. Ich niedobór prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych. Są to egzogenne, związki organiczne, które muszą być dostarczane z zewnątrz (wraz z pożywieniem), ponieważ organizm ich nie wytwarza lub syntezuje je w niedostatecznej ilości.
Jedną ze szczególnie ważnych witamin jest witamina C. Możesz spotkać ją również pod innymi nazwami, takimi jak np. kwas askorbinowy (Acidum Ascorbicum), kwas l-askorbinowy czy pod symbolem E-300. Określenia takie oznaczają czystą formę tej witaminy. Jest to substancja rozpuszczalna w wodzie, czyli nie jest magazynowana. Jej nadmiar usuwany jest na drodze naturalnych procesów fizjologicznych, głównie wraz z moczem. Tym samym należy dostarczać ją wraz z pożywieniem każdego dnia.
W organizmach roślinnych i zwierzęcych związek ten jest wytwarzany z glukozy, należy do grupy polioli (alkoholi wielowodorotlenowych). Jednak większość ssaków naczelnych, w tym człowiek, nie syntezuje naturalnie witaminy C, dlatego powinna być ona dostarczana z zewnątrz. Dobowe zapotrzebowanie na ten związek wynosi ok. 45-90 mg dla osób dorosłych. Substancja ta wykorzystywana jest powszechnie w przemyśle spożywczym. Znajdziemy ją również w wielu produktach kosmetycznych i dermatologicznych.
.
Witamina C, jako kofaktor, odgrywa ważną rolę w licznych procesach enzymatycznych zachodzących w organizmie człowieka. Przede wszystkim bierze udział w syntezie kolagenu, który zapewnia naszej skórze jędrność i elastyczność. Warto wiedzieć, że stymulację jego odnowy umożliwia właśnie witamina C. Co więcej, kolagen jest podstawowym składnikiem budulcowym macierzy pozakomórkowej, tym samym odpowiada także za funkcjonowanie organów wewnętrznych.
Kwas askorbinowy, czyli witamina C, odpowiada także za syntezę karnityny. Jest to substancja, która uczestniczy w wytwarzaniu energii potrzebnej do życia każdej komórki ludzkiego ciała.
Długotrwale utrzymujące się niedobory tego związku wpływają negatywnie na nasze zdrowie. Przyczyniają się m.in. do spadku odporności i zwiększają ryzyko rozwoju wielu poważnych schorzeń. O niedoborach witaminy C świadczą także objawy takie jak np.:
.
Nie bez powodu witamina C jest jednym ze szczególnie pożądanych składników w kosmetykach do pielęgnacji. Związek ten wykazuje wiele korzystnych działań, które pomagają zachować urodę i redukują wiele niedoskonałości. Istotne dla skóry są właściwości:
.
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem. Jej działanie antyoksydacyjne polega na zdolności do neutralizowania reaktywnych form tlenu, czyli wolnych rodników, których nadmiar uznaje się za jedną z głównych przyczyn przedwczesnego starzenia się skóry. Pod ich wpływem dochodzi m.in. do uszkodzenia różnych struktur komórkowych, w tym także elementów budulcowych tkanek.
Kwas askorbinowy, dzięki swoimi właściwościom antyoksydacyjnym, może łączyć się z wolnymi rodnikami tlenowymi, oddając im lub pobierając od nich wolny elektron, zanim zdążą one pozyskać elektrony od zdrowej komórki i doprowadzić do jej zniszczenia, co objawia się między innymi pogorszeniem jakości skóry. Różnego rodzaju kosmetyki z witaminą C stanowią więc doskonały sposób na ochronę przed stresem oksydacyjnym. Warto podkreślić, że antyoksydanty są potrzebne każdemu rodzajowi cery, ponieważ na destrukcyjny wpływ rodników narażeni są wszyscy. W końcu źródłem wolnych rodników tlenowych jest wiele czynników np. promieniowanie UV, zanieczyszczenie środowiska czy przemiany metaboliczne.
.
Jedną z istotnych właściwości witaminy C jest jej zdolność do regulacji syntezy melaniny — podstawowego barwnika skóry, który odpowiada za fototyp cery. Zaburzenia produkcji tego pigmentu przyczyniają się do powstawania przebarwień (ciemnych plamek), a także odbarwień (plam jaśniejszych od pozostałych obszarów skóry). Do nieprawidłowości takich mogą prowadzić różne czynniki, m.in. nadmiar promieni UV, toczące się stany zapalne, zaburzenia układu hormonalnego czy postępujące procesy starzenia. Kwas askorbinowy ma działanie rozjaśniające i regulujące pracę melanocytów. Dzięki temu chroni nie tylko przed powstawaniem nowych przebarwień, ale może rozjaśniać także te, które już występują. Jest to jeden z najczęściej stosowanych składników w preparatach depigmentacyjnych.
.
Kwas askorbinowy posiada silne właściwości przeciwutleniające. Z tego względu nie powinno go zabraknąć podczas codziennej profilaktyki odmładzającej. Związek ten może hamować aktywność wolnych rodników, a tym samym spowalnia powstawanie objawów starzenia się skóry. Stosując witaminę C w formie antyoksydacyjnego serum ochronnego, umożliwisz jej wnikanie do głębszych warstw naskórka. Natomiast kremy i emulsje z witaminą C świetnie chronią powierzchnię cery.
.
Ponieważ kwas askorbinowy wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne i rozjaśniające, doskonale sprawdza się do pielęgnacji cery problematycznej i trądzikowej. Kosmetyki z jej zawartością pomagają pozbyć się wykwitów, zmniejszają też ryzyko powstawania przebarwień pozapalnych i redukują już powstałe.
Ważne właściwości witaminy C w kosmetykach doceni również cera naczynkowa. Związek ten uszczelnia naczynia krwionośne - wzmacnia je i uelastycznia. Tym samym jego stosowanie pozwala na redukcję zaczerwienienia i teleangiektazji.
Związek ten znajdziesz też w kosmetykach przeznaczonych do skóry suchej i bardzo suchej. Kwas askorbinowy oraz inne postaci witaminy C działają na skórę zmiękczająco i ujędrniająco, wyrównując jej powierzchnię. Z kolei niedobory tej substancji w diecie mogą objawiać się właśnie nadmierną suchością i łuszczeniem skóry.
Jest to też substancja nadająca się do pielęgnacji cer wrażliwych, za co odpowiada jej działanie łagodzące i przyspieszające gojenie. Związek ten koi podrażnienia, redukuje dyskomfort, wzmacnia delikatną skórę i chroni ją przed uszkodzeniami pod wpływem czynników zewnętrznych. Ze względu na działanie przeciwzapalne substancja ta polecana jest także w pielęgnacji przy atopowym zapaleniu skóry (AZS) i łuszczycy.
.
Niestety czysta forma witaminy C łatwo ulega utlenieniu i rozpadowi. Może tracić swoje właściwości m.in. pod wpływem wysokiej temperatury, wystawiania na promienie słoneczne i kontaktu z tlenem. Z kolei utlenianie prowadzi do utraty jej kluczowych właściwości. Stosowanie czystej witaminy C w produktach kosmetycznych i spożywczych bywa mniej efektywne. Substancja ta staje się mniej stabilna w roztworach wodnych.
To, od czego zależy jej stabilność oraz działanie, to obecność dodatkowych cząsteczek. Pochodne witaminy C także wykazują wysoką aktywność biologiczną, a jednocześnie cechują się większą trwałością. Związki w takiej postaci zachowują wyższą stabilność, a tym samym mają znacznie więcej właściwości korzystnie wpływających na urodę.
Warto podkreślić, że w przypadku stabilniejszych form witaminy C również ich działanie może być nieco inne. Związki takie mogą np. uwalniać się w różnym tempie, tym samym działać łagodniej lub intensywniej, a także w innym stopniu przenikać przez naskórek.
Jako przykłady stosowanych form witaminy C w kosmetykach można wymienić m.in.:
.
Przy odpowiednim stężeniu tego związku nie ma przeciwwskazań, aby używać go codziennie. Co więcej, aby osiągnąć pożądane rezultaty, kosmetyki z witaminą C należy stosować systematycznie.
Ze względu na właściwości rozjaśniające powstał mit dotyczący ryzyka wystawiania skóry na działanie promieni UV po zastosowaniu tej witaminy. Tymczasem można, a nawet zaleca się, aby uwzględnić witaminę C w swojej pielęgnacji przeciwsłonecznej. Związek ten reguluje produkcję melaniny i zmniejsza ryzyko powstawania przebarwień.
Preparaty odpowiednio dobrane do potrzeb swojej skóry i jej wieku biologicznego mogą być stosowane w każdym przedziale wiekowym, zarówno przez osoby dorosłe, jak i młodzież. Ochronę przeciwstarzeniową warto rozpocząć w młodości, ponieważ na pierwsze oznaki mijającego czasu narażone są już osoby po 20. roku życia.
W celu wzmocnienia efektywności, substancję tę warto łączyć z działaniem antyoksydacyjnych ekstraktów roślinnych, a także z witaminą E określaną jako naturalne źródło młodości. Pożądane jest również połączenie witaminy C z resweratrolem, rutyną czy niacynamidem.
Nie ma szczególnych przeciwwskazań do stosowania tego związku przez kobiety ciężarne, o ile jest on zawarty w kosmetykach przeznaczonych dla przyszłych mam.
