Istnieją różne rodzaje zmian trądzikowych, także takie, które mają niewiele wspólnego z wiekiem nastoletnim. Poważnym, przewlekłym problemem jest trądzik różowaty — objawy tej choroby najczęściej pojawiają się u kobiet po 20. roku życia i nasilają się wraz z upływem czasu. Niestety ten typ niedoskonałości nie jest tylko defektem estetycznym, a przewlekłą chorobą zapalną, której towarzyszy wiele nieprzyjemnych symptomów. Objawy trądziku różowatego są różne — zależą od czasu trwania choroby, jej postaci klinicznej, cech indywidualnych, sposobu pielęgnacji skóry, a nawet stylu życia.
Spis treści:
.
W odróżnieniu od trądziku pospolitego trądzik różowaty (acne rosacea) dotyczy osób dorosłych — tylko w odosobnionych, bardzo rzadkich przypadkach chorują dzieci. Szacuje się, że schorzenie to dotyczy ok. 10% populacji, głównie kobiet. Choroba rozwijająca się u mężczyzn zwykle ma cięższy przebieg. Trądzik różowaty jest przewlekłą chorobą zapalną skóry twarzy — zwykle zmiany pojawiają się na czole, nosie, policzkach i brodzie. Wśród nich wymienia się głównie drobne wykwity, zaczerwienienie i teleangiektazje.
.
Najczęściej trądzik różowaty rozwija się u osób z jasną karnacją (I i II fototypem cery). Dokładne przyczyny tego schorzenia niestety nie zostały poznane. Przypuszcza się jednak, że istotne znaczenie mogą mieć predyspozycje genetyczne. Jako przyczyny trądziku różowatego wymienia się także niewłaściwą odpowiedź układu immunologicznego i zaburzenia naczynioruchowe. Również czynniki środowiskowe mają istotne znaczenie w rozwoju trądziku różowatego — głównie styl życia, zanieczyszczenia, drobnoustroje, reaktywne formy tlenu (wolne rodniki).
.
Trądzik różowaty to przewlekła choroba, która charakteryzuje się występowaniem okresów remisji i zaostrzeń objawów. Często u osób ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na trądzik różowaty pierwsze symptomy pojawiają się nawet kilkanaście lat przed diagnozą. Dotyczy to głównie kobiet między 20. a 30. rokiem życia, niekiedy również nastolatków.
Jako początkowe objawy tej przypadłości wymienia się przede wszystkim częste zaczerwienienie twarzy i długo utrzymujący się rumień, głównie w centralnej części twarzy. Naturalne jest, że pod wpływem różnych czynników, np. zmiany temperatury otoczenia, zjedzenia pikantnej potrawy czy stresu, pojawia się zaczerwienienie środkowej części twarzy, które ustępuje samoistnie po kilku minutach. Z kolei u osób z tą dermatozą przekrwienie występuje znacznie dłużej, od kilkunastu minut do nawet wielu godzin i dni. Z czasem natomiast rumień może przyjmować postać utrwaloną.
Obserwuje się również objawy towarzyszące, takie jak nadmierne napięcie skóry czy uczucie pieczenia i palenia. Cera jest szczególnie wrażliwa i podatna na podrażnienia. Może się złuszczać, a temu często towarzyszy uporczywe swędzenie. W przypadku trądziku różowatego na skórze obecne są teleangiektazje, czyli poszerzone, drobne kapilary, które prześwitują spod skóry.
.
W miarę rozwoju dermatozy w miejscach, na których wcześniej występowało zaczerwienienie, pojawiają się grudki i krosty. Zwykle pierwsze wykwity skórne mają postać drobnej kaszki (wiele licznych, gęsto zlokalizowanych krostek). Zmianom takim najczęściej towarzyszy obrzęk twarzy, za który odpowiada toczący się stan zapalny. Zdarza się, że zmiany skórne przyjmują postać dużych pryszczy. Najczęściej lokalizują się one w miejscach nadreaktywności gruczołów łojowych, czyli w tzw. strefie T. Zmiany takie różnią się jednak znacznie od krost występujących przy trądziku łojotokowym. Podstawową różnicą jest ich wypełnienie — treść grudek przy trądziku rumieniowym jest jałowa, zbudowana z naturalnej flory skórnej. Pojawiają się więc raczej guzki, które niekiedy mogą prowadzić do bliznowacenia tkanek. Szczególnie uciążliwym, nieestetycznym objawem trądziku różowatego jest rhinophyma, czyli tzw. guzowatość nosa, która zwykle rozwija się w dalszym stadium choroby. Ponadto nos guzowaty niemal zawsze dotyczy mężczyzn.
.
Kryteria diagnostyczne trądziku różowatego podzielono na pierwszorzędowe i drugorzędowe, czyli dotyczące stadium rozwoju trądziku różowatego (objawy wczesne i późne). Jednak przebieg i rozwój choroby u każdego może wyglądać inaczej. Niekiedy objawy rozwijają się intensywnie, innym razem poszczególne symptomy pojawiają się dopiero po wielu latach. Zarówno przyczyny, jak i objawy mogą być odmienne, w zależności od postaci tej dermatozy.
Ten rodzaj dermatozy charakteryzuje się występowaniem napadowego zaczerwienienia twarzy, które pojawia się na ponad 10 minut. Z czasem rumień może się utrzymywać nawet kilka dni lub na stałe. Widoczne są również teleangiektazje.
Poza rumieniem pojawiają się drobne krostki. Występuje również obrzęk skóry w obrębie zmian. Mogą też pojawić się rumieniowo-obrzękowe grudki i raczej nieliczne guzki.
Objawy tego, jak i wyżej wymienionego rodzaju trądziku, mogą pojawiać się jednocześnie, oddzielnie lub następująco po sobie. Rumień i obrzęk występują stale. Powierzchnia cery jest nierówna, pogubiona. Ten rodzaj cechuje się obecnością zmian guzowatych i blaszek. Powstają one w wyniku powiększania się i kumulacji zmian zapalnych. W obrębie przerostu tkanek często stwierdza się zapalenie mieszków włosowych. Zmiany mogą pojawiać się na:
Dermatoza ta to zapalna choroba skóry, jednak jej objawy mogą dotyczyć także oczu. Postać oczna (ocular rosacea) jest stosunkowo trudnym schorzeniem pod względami diagnostycznymi. Najczęściej pacjenci trafiają do okulisty z powodu przewlekłego lub nawracającego zapalenia spojówki i/lub zapalenia brzegów powiek. Może pojawiać się łzawienie oczu, nadwrażliwość na światło, świąd, pieczenie, przekrwienie rogówki.
.
Zarówno w rozwoju, jak i nasileniu objawów trądziku różowatego biorą udział czynniki związane ze stylem życia. Niezwykle ważne jest unikanie tego, co może potęgować dolegliwości. Są to przede wszystkim:
.
Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która wymaga stałej pielęgnacji i unikania czynników, które mogą potęgować objawy. Dostępne metody leczenia skupiają się na redukcji symptomów. Wybór odpowiedniego leczenia zależy m.in. od stopnia zaawansowania choroby i występujących objawów.
W stadium I działania zwykle ograniczają się do unikania czynników drażniących i łagodnej pielęgnacji cery. Przy bardziej zaawansowanych zmianach stosuje się leczenie miejscowe, czyli preparaty do smarowania zawierające m.in. metronidazol, kwas azelainowy, sulfacetamid sodu, erytromycynę. Niekiedy wskazane jest również przyjmowanie środków doustnych (tetracykliny, erytromycyny, minocykliny) lub leczenie ogólne retinoidami. Trwałe zmiany naczyniowe można natomiast usuwać za pomocą zabiegów z zakresu medycyny estetycznej. m.in. przy użyciu lasera. Należy pamiętać, że o sposobie leczenia decyduje lekarz.
.
Do codziennej pielęgnacji skóry twarzy należy wybierać wyłącznie bezpieczne, łagodne preparaty, które nie zawierają substancji mogących podrażniać delikatną cerę. Najlepiej w tym celu sprawdzają się dermokosmetyki. Wykazują one działanie pielęgnacyjne i lecznicze. Skóra zajęta trądzikiem różowatym zwykle jest sucha, dlatego podstawą jest jej nawilżanie. Ponadto bardzo ważna jest ochrona jej powierzchni przed czynnikami zewnętrznymi, które działają drażniąco na delikatne, poszerzone naczynia krwionośne.
.
Ponieważ nie są znane dokładne przyczyny tej dermatozy, również leczenie ogranicza się do działań objawowych. Trądzik różowaty jest schorzeniem przewlekłym, nad którym można jednak zapanować dzięki odpowiedniej, systematycznej pielęgnacji skóry wrażliwej i w razie potrzeby stosowanej farmakoterapii, którą ustala lekarz.
Często trądzik różowaty występuje u osób z cerą naczyniową, ale nie oznacza to, że każdy z tym typem skóry cierpi na to schorzenie. Cera naczyniowa może być następstwem osłabienia naczyń żylnych pod wpływem wielu czynników, niemających związku z trądzikiem różowatym. Niemniej sposób pielęgnacji w obu przypadkach jest podobny.
Najczęściej występujący trądzik pospolity (określany jako trądzik młodzieńczy, jeśli dotyczy nastolatków) jest niezakaźną, przewlekłą chorobą skóry podobnie jak trądzik różowaty. Oba schorzenia różnią się jednak znacząco zarówno pod względem objawów, wieku występowania, jak i przebiegu choroby.
