Wirusy odpowiadają za większość chorób. Jedną z nich jest ospa wietrzna, objawiająca się charakterystyczną wysypką, gorączką i ogólnym osłabieniem. Zwykle schorzenie występuje u dzieci i ma łagodny przebieg, ale zdarzają się też powikłania i przypadki groźnego półpaśca u dorosłych, wywoływanego przez te same wirusy. Infekcji sprzyja obniżenie odporności, a leczenie zwykle ma charakter objawowy. Dowiedz się więcej na temat wirusa ospy wietrznej i półpaśca!
Ospa jest chorobą wirusową - drobnoustroje przenoszą się drogą kropelkową. Oznacza to, że zarazki mogą być wdychane wraz z powietrzem, jak i przenoszone po dotknięciu zabrudzonego przedmiotu. Nie jest więc konieczny bezpośredni kontakt z chorym. Cząsteczki wirusa VZV (Varicella-zoster virus) po kichnięciu przenoszą się z powietrzem nawet na odległość kilkudziesięciu metrów – stąd nazwa ospy wietrznej. Tym samym zakaźność jest stosunkowo bardzo wysoka.
Choroba występuje najczęściej wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym - ze względu na duże skupiska dzieci i łatwość rozprzestrzeniania się zarazków. Rzadziej ospa rozwija się u młodzieży oraz osób dorosłych. Zakażenie ospą wietrzną chroni przed ponowną infekcją w przyszłości, ale u osób, które już przebyły chorobę mogą zachorować na półpasiec.
Wirusy odpowiedzialne za ospę mogą również przenikać przez łożysko. Jeśli więc choruje kobieta w ciąży, możliwe jest zakażenie płodu. Wówczas istnieje zwiększone ryzyko ospy wrodzonej, objawiającej się m.in. niską masą urodzeniową dziecka, objawami neurologicznymi i licznymi wadami wrodzonymi. Ponieważ noworodki nie mają przeciwciała chroniących je przed infekcją, zespoły ospy wrodzonej i ospy noworodkowej są szczególnie groźne, na szczęście przypadki takie zdarzają się bardzo rzadko.
,,Blizny po ospie wietrznej nie są bynajmniej nieszkodliwe, zwłaszcza gdy znajdują się w bardziej widocznych miejscach, takich jak twarz. Dlatego pęcherze i zmiany powstałe w wyniku drapania muszą być traktowane ostrożnie, aby uniknąć ryzyka wtórnego zakażenia, które pozostawia ślady."
Zachowaj ostrożność: zdrapywanie strupka powoduje ryzyko nadkażenia bakteryjnego i powstania trwałych śladów. Inne, groźne powikłania ospy wietrznej zdarzają się rzadko. Należą do nich m.in.: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mięśnia sercowego, a także nerek, wątroby lub stawów. Na wystąpienie powikłań po ospie wietrznej najbardziej narażone są osoby z osłabioną odpornością.
Twoje dziecko jest zmęczone i ma zły nastrój, a na jego ciele pojawiają się niewielkie krostki... Czy może to być ospa wietrzna? Choroba zaczyna się od małej czerwonej wysypki, która często pojawia się najpierw na klatce piersiowej lub szyi, a następnie rozprzestrzenia na kończyny, twarz, skórę owłosioną głowy, a nawet błony śluzowe. Kolejno zmiany skórne zamieniają się w małe pęcherzyki wypełnione płynem, które zwykle wysychają w ciągu 48 godzin, tworząc czerwonoczarny strupek. Schorzeniu towarzyszy osłabienie, bóle głowy oraz gorączka lub stan podgorączkowy.
Ospa wietrzna jest łagodną, ale bardzo zakaźną chorobą. W 90% przypadków występuje ona u dzieci w wieku od 3 miesięcy do 12 lat. Po okresie inkubacji (okres wylęgania), trwającym od 10 do 21 dni, pierwsze objawy ospy wietrznej nie są zbyt charakterystyczne. Po kilku dniach stają się bardzo rozpoznawalne:
Tak!
1 - Nie pogarszaj stanu krostek
Unikaj słońca - promienie UV utrudniają prawidłowe gojenie zmian spowodowanych ospą wietrzną. W przypadku konieczności wyjścia z domu należy chronić skórę kremem przeciwsłonecznych o bardzo wysokiej ochronie (minimum SPF 30).
2 - Nie ogłaszaj zwycięstwa zbyt szybko Zasadniczo należy spodziewać się 2 lub 3 zaostrzeń. Jeśli niektóre pęcherze wysychają, a inne wciąż się pojawiają, oznacza to, że infekcja jeszcze się nie skończyła – jest to choroba zakaźna i istnieje ryzyko zarażenia innych. Zachowaj cierpliwość!
Samej ospy wietrznej nie można wyleczyć, ale istnieją sposoby na złagodzenie dyskomfortu i pomoc dziecku w tym trudnym czasie. Leczenie objawowe obejmuje stosowanie specjalnych płynów, żeli i pianek redukujących świąd i przyspieszających gojenie. W przypadku gorączki zaleca się stosowanie preparatów na bazie paracetamolu, a w razie potrzeby naprzemienne podawanie również leków zawierających ibuprofen. W przypadku wystąpienia objawów ospy wietrznej u osób z obniżoną odpornością lekarz może również zalecić stosowanie leków przeciwwirusowych.
W celu nabycia odporności przeciwko wirusowi odpowiedzialnemu za ospę wietrzną można skorzystać ze szczepienia ochronnego, które minimalizuje ryzyko zachorowania lub znacznie łagodzi ewentualny przebieg choroby. Preparaty takie podaje się w dwóch dawkach. Ponieważ choroba dotyczy głównie dzieci, o możliwość szczepień przeciwko ospie należy zapytać pediatrę.
Szczególnie istotna w przypadku ospy wietrznej u dzieci, jak i osób dorosłych jest dbałość o higienę i pozostanie w domu na czas całkowitego wygojenia się strupków. W przypadku wystąpienia objawów ospy wietrznej należy przestrzegać podstawowych zasad:
