Istnieją różne cechy charakteryzujące poszczególne typy skóry — niektóre mają związek z predyspozycjami genetycznymi (np. fototyp), inne ze stanem zdrowia (np. kruchość naczyń krwionośnych) czy z reakcją na bodźce. W ostatnim przypadku mowa o skórze wrażliwej, która szczególnie łatwo ulega podrażnieniu pod wpływem bodźców zewnętrznych i wewnętrznych. Niska tolerancja, czyli nadwrażliwość skóry sprawia, że potrzebuje ona szczególnej opieki. Dowiedz się więcej na ten temat!
Spis treści:
.
Skóra normalna, która nie sprawia większych problemów w kwestii pielęgnacji i prezentuje się estetycznie, wykazuje jednocześnie wysoką odporność — jest pokryta przez płaszcz hydrolipidowy, który zapewnia jej nawilżenie i natłuszczenie, a także zabezpiecza przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Z kolei jeśli skóra jest wrażliwa, reaguje nieprawidłowo po kontakcie z bodźcem, który dla zdrowej osoby jest obojętny. Nadwrażliwość skóry oznacza więc obniżenie jej progu tolerancji. W konsekwencji, pod wpływem wielu różnych czynników, może dochodzić do znacznego obniżenia jej kondycji, uszkodzenia jej warstw (zwłaszcza naskórka), a tym samym wystąpienia zmian skórnych.
.
Naturalna bariera skóry wrażliwej nie funkcjonuje prawidłowo. W konsekwencji z naskórka szybko odparowuje wilgoć. Najczęściej jest to więc skóra sucha lub bardzo sucha. Nadmiernej suchości zwykle towarzyszy dyskomfort, uczucie ściągania, swędzenie, a także nieestetyczne, łuszczące się fragmenty. Nie jest to jednak normą. Nadwrażliwość może dotyczyć także skóry skłonnej do przetłuszczania, mieszanej i normalnej.
Ponadto przez uszkodzoną barierę ochronną skóry o wiele łatwiej wnikają różnego rodzaju zanieczyszczenia, ale także drobnoustroje, które mogą odpowiadać za infekcje i rozwój stanu zapalnego. Skłonność do chorób dermatologicznych to kolejna cecha tego typu skóry.
Gwałtowna odpowiedź organizmu na czynniki zewnętrzne może dotyczyć nie tylko naskórka, ale także głębszych warstw skóry oraz jej elementów, głównie drobnych naczyń krwionośnych. Gdy kapilary ulegają podrażnieniu i dochodzi do rozszerzenia ich ścian, napływająca krew powoduje jednoczesne zwiększenie ich objętości. Wówczas pojawia się zaczerwienienie, zwykle miejscowe, ale często bardzo rozległe.
W przypadku skóry nadwrażliwej niekiedy stwierdza się również nadmierne wydzielanie neuroprzekaźników przez zakończenia nerwów obwodowych czy mediatorów zapalnych produkowanych przez komórki skóry, co dodatkowo potęguje odczyny zapalne.
Podsumowując, nadwrażliwość skóry może objawiać się poprzez:
Co ważne, w przypadku skóry nadwrażliwej objawy mają charakter tymczasowy i są ściśle związane z kontaktem z czynnikami drażniącymi lub sytuacjami wyzwalającymi symptomy. Przy właściwej pielęgnacji możliwe jest pozbycie się bólu i dyskomfortu, a także uniknięcie podrażnień w przyszłości. Co więcej, wzmocnienie kondycji skóry w wielu przypadkach pozwala na zmianę jej typu i podniesienie stopnia tolerancji.
.
Skóra nadwrażliwa bardzo często występuje przy schorzeniach o podłożu immunologicznym i alergicznym, takich jak np. atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, trądzik różowaty czy łojotokowe zapalenie skóry. Trzeba jednak zaznaczyć, że nadmierna wrażliwość nie musi mieć związku z tego rodzaju chorobami. Wyjaśniając, zwiększona wrażliwość jest objawem. Natomiast do obniżenia tolerancji na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne może dochodzić z wielu innych przyczyn, nie zawsze chorobowych. Nadwrażliwość jest więc cechą, którą można nabyć. Problem występuje u osób obu płci, jednak znacznie częściej u kobiet. Nadwrażliwość skóry może pojawić się w każdym wieku, przy czym znacznie częściej u osób młodych — tendencja do nadreaktywności nieco spada u osób starszych.
Jako główne przyczyny występowania skóry nadwrażliwej wymienia się:
.
Nadmierna reakcja skóry (nadwrażliwość na bodźce) występuje zarówno po kontakcie z czynnikami wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi. Za objawy nadwrażliwości mogą odpowiadać czynniki fizyczne, chemiczne, psychologiczne, czy hormonalne.
Nadwrażliwość w obrębie skóry twarzy oraz innych partii ciała może pojawiać się w następstwie bodźców, takich jak np.:
Nadreaktywna skóra łatwo ulega podrażnieniu. Często więc objawy pojawiają się po jej nadmiernym pocieraniu, nawet w wyniku używania szorstkiego ręcznika. Niekiedy drobne otarcie czy nawet dotyk brudną dłonią wystarcza, aby zainicjować zaczerwienienie.
.
Zdarza się, że nadwrażliwość skóry bywa mylona z przeczulicą. Należy jednak zaznaczyć, że są to zupełnie inne przypadłości. Odmienne są ich objawy, przyczyny i leczenie. Nadwrażliwość może mieć różny przebieg. Typowe cechy skóry wrażliwej objawiają się jej nadmierną reakcją na wspomniane czynniki wewnętrzne lub zewnętrzne. Zupełnie inną przypadłością jest natomiast hiperestezja, inaczej przeczulica skórna. W tym przypadku problemem jest nadwrażliwość skóry na dotyk i wzmożone odczuwanie dolegliwości bólowych. Nadwrażliwość na dotyk może występować przy wielu schorzenia, takich jak np.:
Przeczulica może dotyczyć nadwrażliwości smaku, węchu, wzroku czy dotyku. Uszkodzenie nerwów powierzchniowych lub ośrodkowego układu nerwowego występuje bardzo rzadko i ma niewiele wspólnego ze wzmożoną wrażliwością cery. Przeczulica skóry nie powinna być mylona z obniżeniem tolerancji na działanie czynników zewnętrznych, która dotyczy sporego odsetka populacji w różnym wieku.
.
Mając na uwadze, że nadwrażliwość skóry nie powstaje bez powodu, a głównie w następstwie czynników zewnętrznych, podstawą jej pielęgnacji są działania ochronne. Przede wszystkim, należy wyeliminować kosmetyki potencjalnie agresywne. Do takich należą te wieloskładnikowe, z wysoką zawartością chemicznych konserwantów, barwników i wzmacniaczy zapachu. Wrażliwość może obejmować różne części ciała. Ważne jest więc, aby nie skupiać się tylko na wyborze kosmetyków do twarzy, ale także środków do mycia i pielęgnacji ciała.
Delikatną skórę ochronią preparaty zawierające związki, które tworzą na jej powierzchni niewidoczną warstwę ochronną. Do takich należą głównie składniki pochodzenia naturalnego, które mogą uspokoić wrażliwą skórę, zapewnić jej potrzebne nawilżenie i wspomóc regenerację powstałych uszkodzeń. Delikatna, nadwrażliwa skóra nie toleruje eksperymentów. Warto więc wybierać dermokosmetyki o potwierdzonej skuteczności, które są świetnie przyswajane zwłaszcza przez szczególnie wymagający typ skóry.
.
Delikatnej skórze zwykle nie służą zabiegi, takie jak peelingi mechaniczne czy szczotkowanie ciała. Ten typ skóry jest bardzo delikatny i potrzebuje łagodnego traktowania. Należy więc stosować wyłącznie łagodne akcesoria — miękkie ręczniki i odzież. Łagodne powinny być również wszelkie stosowane kosmetyki. Dotyczy to również środków piorących — najlepiej wybierać produkty hipoalergiczne, nadające się do skóry wrażliwej.
Negatywnie na delikatną skórę działają wahania temperatury. Kąpiel lub prysznic powinien więc trwać maksymalnie 15 minut, z wykorzystaniem wody o temperaturze zbliżonej do ciepłoty ciała.
Osoby z cerą nadwrażliwą z czasem z łatwością są w stanie określić, co powoduje nasilenie objawów. Dzięki wnikliwej analizie potrzeb skóry można więc sklasyfikować potencjalnie groźne czynniki i starać się ich unikać.
.
Zwykle każda skóra alergiczna jest wrażliwa, ale nie zawsze skóra nadwrażliwa oznacza alergię. W przypadku alergii czynnikiem generującym zmiany w obrębie skóry jest konkretny alergen. Natomiast nadwrażliwość powodowana jest przez wiele różnych związków i nie ma związku z reakcją typowo alergiczną z udziałem układu immunologicznego. Objawy obu przypadłości bywają jednak mylone, dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka prowadzona z udziałem specjalisty — alergologa lub dermatologa.
Częściowo skłonność do nadmiernej wrażliwości może być dziedziczna. Problem ten częściej dotyczy osób z jasną karnacją. Niemniej jednak nadwrażliwość skóry może pojawić się u każdego — niezależnie od typu cery, wieku czy płci.
Jak najbardziej tak. Właściwa pielęgnacja, unikanie czynników drażniących i dbałość o wzmocnienie skóry w większości przypadków pozwala na poprawę kondycji tkanek i uniknięcie nieprzyjemnych i nieestetycznych objawów.
